O zadaniach poszczególnych instytucji europejskich, zawiłościach i mylących nazwach rozmawiamy w Europosłem Jarosławem Dudą.

Maciej Wełyczko: W informacjach prasowych, dotyczących Unii Europejskiej, często zdarzają się błędy. Mylone są decyzje Parlamentu z decyzjami Komisji Europejskiej czy Rady, ich prerogatywy, przedstawiciele itp.

Jarosław Duda: Niestety, to się zgadza. Błędy zdarzają się zresztą nie tylko dziennikarzom, także politykom, ekspertom, a co dopiero osobom, które nie interesują się szczególnie Unią Europejską.

No i robi się zamieszanie.

Trudno się temu dziwić, bo często nazwy brzmią podobnie, albo informacje są niejasno przekazywane. Sztandarowy przykład to Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej i Rada Europy. Albo komisje parlamentarne i Komisja Europejska. Warto więc zapobiegać nieporozumieniom i niejasnościom.
Zauważyłem, że ja też czasem wyrażam się nieprecyzyjnie. Np mówię „Na dzisiejszym posiedzeniu naszej komisji (i mam na myśli konkretną komisję parlamentarną, której jestem członkiem, np. Komisję Petycji), zabrał głos przedstawiciel Komisji (i mam na myśli przedstawiciela Komisji Europejskiej, czyli odrębnej instytucji). Sam się na tym złapałem i teraz już staram się być dokładniejszy.

Więc przygotował Pan dla naszych czytelników ściągę.

Właśnie tak! Mam nadzieję, że takie podstawowe informacje w pigułce każdemu się przydadzą. Zachęcam do lektury.

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UE

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej dokonuje wykładni prawa unijnego, aby zapewnić jego stosowanie w taki sam sposób we wszystkich państwach członkowskich. Rozstrzyga też spory prawne między rządami krajów Unii a jej instytucjami. W określonych sytuacjach do Trybunału mogą również wnosić sprawy osoby fizyczne, przedsiębiorstwa lub organizacje, które uważają, że ich prawa zostały naruszone przez instytucje UE. W skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi po jednym sędzi z każdego kraju UE oraz 11 rzeczników generalnych.

KOMISJA EUROPEJSKA

Jest instytucją wykonawczą Unii Europejskiej, a w swoim funkcjonowaniu przypomina rządy krajowe. Jako jedyna instytucja UE opracowuje wnioski nowych aktów prawa unijnego i czuwa nad przestrzeganiem praw. Ponadto jest odpowiedzialna za wykonanie budżetu i wdrażanie decyzji Parlamentu Europejskiego oraz Rady UE. W jej skład wchodzi 27 komisarzy, po jednym z każdego kraju członkowskiego. Obecnie przewodniczącą Komisji Europejskiej jest Ursula von der Leyen, a Polskim komisarzem jest Janusz Wojciechowski, odpowiedzialny za sektor rolnictwa.

RADA UNII EUROPEJSKIEJ

Rada UE jest ważnym organem decyzyjnym Unii Europejskiej. W jej skład wchodzą ministrowie rządów państw członkowskich. Rada UE uchwala prawo oraz wspólnie z Parlamentem Europejskim zatwierdza budżet. Rada UE koordynuje również politykę gospodarczą i prowadzi politykę zagraniczną z państwami trzecimi oraz organizacjami międzynarodowymi. Przewodniczy jej przedstawiciel kraju sprawującego prezydencję, zmieniany co sześć miesięcy. Obecnie jest nim Anze Logar, Minister Spraw Zagranicznych Słowenii.

RADA EUROPEJSKA

Podejmuje strategiczne decyzje o charakterze politycznym, dotyczące kluczowych kwestii związanych z rozwojem Unii. Na czele Rady stoi przewodniczący, a w jej skład wchodzą szefowie państw i rządów oraz przewodniczący Komisji Europejskiej. Obecnie funkcję przewodniczącego sprawuje Charles Michel, polityk belgijski.

PARLAMENT EUROPEJSKI

Jest organem prawodawczym Unii Europejskiej i stanowi odpowiednik krajowych parlamentów. Posłowie do Parlamentu Europejskiego wybierani są w wyborach bezpośrednich. Parlament wspólnie z Radą Unii Europejskiej uchwala prawo, budżet oraz nadzoruje instytucje UE. Siedziby Parlamentu mieszczą się w Brukseli, Luxemburgu oraz Strasburgu. W Parlamencie Europejskim zasiada 705 posłów, z czego 52 z Polski. Obecnie funkcję przewodniczącego pełni David Sassoli.

EUROPEJSKI RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH

Jest instytucją powołaną przez Parlament Europejski. Bada skargi dotyczące przypadków niewłaściwego administrowania w instytucjach lub organach unijnych, z wyłączeniem TSUE. Autorami skarg mogą być obywatele Unii Europejskiej lub osoby zamieszkałe na terytorium UE oraz przedsiębiorstwa i instytucje mające siedzibę w UE. Europejski Ombudsman wybierany jest przez Parlament Europejski na odnawialną pięcioletnią kadencję. Funkcję Przewodniczącej sprawuje obecnie Irlandka, Emily O’Reilly.