Jak ważna jest motywacja zespołu? W jaki sposób menagerowie i prezesi mogą na nią wpływać? Jakie narzędzia można wykorzystać i na co zwracać uwagę, żeby jak najlepiej zmotywować pracowników?

Odpowiednie motywowanie pracowników i ciągłe dbanie o ich efektywność to jedno z największych wyzwań związanych z ludźmi, przed jakimi stoją prezesi i menagerowie zespołów. Utrzymanie wysokiego poziomu wydajności wymaga od liderów ogromnego zaangażowania i dbałości o aspekty związane zarówno z kulturą organizacji, jak i komunikacją. Jak sprawić, aby nasz zespół był zmotywowany do działania, pracownicy angażowali się w pełni w swoje zadania i w prowadzone projekty, a firma osiągała oczekiwane rezultaty? Co liderzy powinni robić, żeby wykorzystać w pełni potencjał zatrudnionych ludzi i wspólnie z nimi osiągać zamierzone cele?
Przede wszystkim powinniśmy zacząć od określenia źródeł indywidualnej motywacji pracowników, które – najprościej – możemy podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne.

Motywatory zewnętrzne
Do motywatorów zewnętrznych możemy zaliczyć m.in. pieniądze, pochwały i kary, bonusy, nagrody, awanse czy tablice wyników. Są to wszystkie te czynniki, które mają zachęcić nas do pewnego zachowania na zasadzie marchewki i kija.
Przy budowaniu systemu motywacyjnego nie możemy ich pominąć, ponieważ mają wpływ na poziom zaangażowania i efektywność zespołu, jednak nie są one jedynym i najważniejszym elementem motywującym. Chodzi o to, że zewnętrzne bodźce zawężają naszą uwagę i koncentrują nasz umysł na konkretnym, powtarzalnym zadaniu, które pozwoli nam osiągnąć cel (dostać awans, podwyżkę, pochwałę).
W sytuacji, w której skupimy się wyłącznie na zewnętrznych motywatorach, możemy mieć do czynienia z efektem nadmiernego uzasadnienia własnego postępowania wśród naszych pracowników. To sytuacja, w której zewnętrzne przyczyny naszego działania prowadzą do utraty wewnętrznej motywacji. Przesadnie wysokie nagrody za wykonywanie czynności, które lubimy, mogą doprowadzić do tego, że przestaną nam sprawiać przyjemność. Dlatego też nie wystarczy wprowadzenie dobrego systemu premiowego, czy programu awansów wewnętrznych. To oczywiście bardzo ważne elementy, które ustandaryzują pewne procesy, ale nie mogą być jedynymi źródłami motywacji.

Motywatory wewnętrzne
Gdy oczekujemy od pracowników swego rodzaju elastyczności, kreatywności czy pewnej dozy eksperymentowania, bardzo ważne jest, aby zadbać również o te czynniki motywujące, które pochodzą z wewnątrz. Przykładami takich motywatorów mogą być: potrzeba doskonalenia się w czymś, co ma dla danego pracownika znaczenie, pragnienie pracy nad czymś większym, niż my sami, czy potrzeba przynależności zespołowej i pracy w zgranej grupie. Jak zatem odpowiednio rozwinąć w naszych pracownikach ich wewnętrzną motywację?

Inwestowanie w rozwój umiejętności pracowników
Bardzo ważne jest, aby dać naszym pracownikom realną perspektywę rozwoju. Jeśli członkowie zespołu dostrzegą, że ich przełożonym zależy na uzupełnianiu wiedzy, na zdobywaniu przez nich nowych umiejętności, czy na poszerzaniu horyzontów, wtedy obudzi się w nich potrzeba doskonalenia się.
Należy w związku z tym zadbać o przestrzeń do nauki, poprzez umożliwienie pracownikom dzielenia się wiedzą lub przez organizację wewnętrznych warsztatów. Można również organizować sesje z mentorami, którzy w danej dziedzinie są ekspertami i przekażą wartościową wiedzę. Mogą to być najbardziej doświadczeni członkowie zespołu lub osoby z zewnątrz. Dobrym pomysłem jest też stworzenie systemu nagród opierającego się na zdobywaniu nowych umiejętności, w którym bonusem będzie np. wyjazd na tematyczną konferencję w kraju bądź zagranicą.

Poczucie celu i wspólnej misji
Pracownicy muszą być przekonani, że ich praca ma znaczenie, a to, w co mają się zaangażować w swojej codziennej pracy, jest ważne dla firmy. Bez tego trudno będzie odpowiednio ich zmotywować.
Jeśli nasze oczekiwania wobec zespołu są wysokie, musimy pokazać pracownikom również to, jak istotna jest ich praca. Dlatego bardzo ważną kwestią jest właściwe określenie wizji i misji firmy, a także danego zespołu lub projektu i jasne sformułowanie ich celów. Zespół musi rozumieć, jaka jest jego rola w osiąganiu sukcesów na poszczególnych etapach działalności, a także wiedzieć co i dlaczego jest aktualnym celem.
Ważne jest, aby wszyscy na pokładzie wiedzieli, co robią dla świata, komu pomagają i w jaki sposób. To zadaniem osoby prowadzącej zespół jest połączenie misji, wizji i celów organizacji, stałe komunikowanie ich zespołowi i utrzymanie wysokiego poziomu satysfakcji i entuzjazmu ze wspólnych działań.

Niezależność i większa autonomia
Zadajmy sobie pytanie o to, który zespół będzie czuł bardziej odpowiedzialny za wyniki i osiąganie celów? Taki, który będzie miał większą autonomię w działaniu i będzie dokładnie znał oczekiwania managerów. Dlatego bardzo ważne jest delegowanie problemów, a nie jedynie zadań. Powinno się pozwolić pracownikom na nieco bardziej samodzielnie radzenie sobie z wyzwaniami i z trudnymi sytuacjami. Dobry lider powinien ufać, że jego pracownicy zrobią to dobrze. Warto zachęcać zespół do tworzenia autorskich inicjatyw i do proponowania nowych rozwiązań. Gdy pracownicy poczują pewną dozę wolności w działaniu, zyskają jednocześnie poczucie, że mają realny wpływ na sytuację firmy i jej sukces, a dodatkowo będą wiedzieć, że liderzy wierzą w ich umiejętności i mają do nich zaufanie.

Poczucie wspólnoty i więzi w zespole
Kolejnym istotnym elementem bardzo wpływającym na efektywność poszczególnych pracowników jest odpowiednie zbudowanie więzi w zespole. Pozwala to na utrzymanie wysokiego poziomu motywacji i pozytywnie wpływa na współpracę pomiędzy poszczególnymi ogniwami. Dlatego bardzo ważne jest, aby służbowe spotkania były prowadzone efektywnie.
Należy zastanowić się, które z planowanych spotkań są najbardziej wartościowe, a które można ograniczyć do minimum, żeby nie tracić czasu poszczególnych członków zespołu. Dzięki temu będziemy mogli bardziej efektywnie wykorzystać czas pracy. Warto także wspólnie świętować wszelkie sukcesy firmy lub działu, zarówno te bardziej znaczące, jak i mniejsze. Dzięki temu pracownicy poczują swój realny wpływ na osiągane wyniki.
Warto również organizować spotkania integracyjne i świętować ważne uroczystości, np. urodziny pracowników. Mogą to być zarówno wydarzenia w biurze po godzinach pracy, jak i wspólne wyjazdy. Imprezy tematyczne, wspólne wieczorne wyjście, czy tort w biurowej kuchni zdecydowanie zbliżą do siebie członków zespołu i dadzą nieco wytchnienia od obowiązków.

Podsumowując: z całą pewnością marzeniem każdego menagera jest kierowanie zaangażowanym zespołem złożonym ze zmotywowanych pracowników. Ważne jest, aby w tym celu oprócz zewnętrznych motywatorów, takich jak podwyżki, premie, czy awanse, zatroszczyć się o ich wewnętrzną motywację. Dlatego należy dbać o świadomość wspólnego celu i wizji organizacji, niezależność zespołu, rozwój indywidualny pracowników, a także poczucie więzi. Rolą menagerów i osób prowadzących zespoły jest także utrzymanie własnej motywacji na wysokim poziomie, ponieważ to właśnie liderzy wyznaczają kierunki i tempo rozwoju całej organizacji. W rezultacie wszyscy będą bardziej zaangażowani i proaktywni, a organizacja będzie się rozwijać bardziej dynamicznie.

Filip Małek
HRHints