Tylko wspólnie możemy naprawdę skutecznie walczyć z chorobami nowotworowymi – mówi europoseł Jarosław Duda, członek grupy Europejskiej Partii Ludowej w Parlamencie Europejskim.

Maciej Wełyczko: W Parlamencie Europejskim angażuje się Pan w prace związane ze zdrowiem, takie jak przeciwdziałanie chorobom neurologicznym i zaburzeniom psychicznym oraz w walkę z rakiem.

Jarosław Duda: Zdrowie jest jedną z najważniejszych wartości człowieka, jednym z najcenniejszych dóbr. Każdy z nas może coś zrobić dla zdrowia; własnego, rodziny a także mieszkańców swojego miasta. Warto pracować w tym kierunku na każdym polu, korzystając ze wszystkich dostępnych instrumentów. Działania na rzecz poprawy zdrowia obywateli stanowią jeden z priorytetów mojej grupy politycznej – Europejskiej Partii Ludowej. Rozwiązań zdrowotnych warto poszukiwać na szczeblu europejskim, ponieważ wiele zagrożeń ma charakter kontynentalny.

Wśród tych zagrożeń jedno z najpoważniejszych dla życia, zdrowia i dobrostanu Europejczyków stanowią choroby nowotworowe.

Niestety, to prawda. Każdego roku diagnozuje się raka u 3,5 miliona mieszkańców Unii Europejskiej. Co gorsza, ponad milion z tego powodu umiera.

Z tych alarmujących danych płynie jeden wniosek: że konieczne jest zintensyfikowanie wspólnych działań zmierzających do:

• zmniejszenia zachorowalności,
• zmniejszenia śmiertelności z powodu raka,
• skutecznej wczesnej diagnostyki i wczesnej interwencji,
• rozwijania i upowszechniania skutecznych terapii,
• rozwoju badań naukowych,
• poprawy sytuacji pacjentów i ich rodzin – dotyczy to zwłaszcza leczenia bólu i wsparcia psychologicznego.

Dlatego też Unia Europejska przygotowała już plan walki z rakiem, który zaczął być niedawno realizowany pod hasłem „Pokonać nowotwór” w ramach programu „Horyzont Europa”. Dodatkowo Parlament Europejski z inicjatywy polskiej delegacji PO-PSL w czerwcu tego roku powołał odrębną komisję parlamentarną zajmującą się zwalczaniem zachorowalności na raka.

Co możemy zrobić na poziomie europejskim, czego nie można by było osiągnąć w kraju?

Na poziomie Unii mamy wiele ważnych instrumentów, które pomagają nam walczyć z tą chorobą: programy, strategie i fundusze. Tu trzeba wymienić przede wszystkim najnowszy, już wspomniany wspólnotowy program inwestycyjny w zakresie badań naukowych i innowacji na lata 2021–2027 „Horyzont Europa”.

Ponadto mamy pole działania w ramach prac parlamentarnych. Grupa EPL wnosi o podwojenie do 2024 roku nakładów UE na badania naukowe nad rakiem. Naszą misją jest też to, żeby w przyszłości żadne dziecko nie umierało na nowotwór, dlatego nakłady na badania naukowe na rzecz walki z rakiem u dzieci chcemy zwiększyć aż dziesięciokrotnie.

Organizacje pozarządowe wspierające osoby chore na raka i ich rodziny wnoszą ogromny wkład w poprawę jakości życia pacjentów. Dlatego grupa EPL walczy o pięciokrotne zwiększenie europejskiego wsparcia dla tych organizacji.

Musimy też eliminować czynniki zwiększające zachorowalność, takie jak zła jakość powietrza i żywności, zatrucie środowiska, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, niezdrowy tryb życia, narażenie pracowników na czynniki rakotwórcze. Tym celom ma służyć m.in. zielona transformacja, wdrożenie dyrektywy dotyczącej wyrobów tytoniowych, inicjatywa „Od pola do stołu” i kampanie społeczne uwrażliwiające Europejczyków na czynniki ryzyka i promujące działania profilaktyczne.

Konieczna jest rozbudowa już istniejących programów badań przesiewowych, które udowodniły swoją użyteczność oraz rozszerzenie ich na więcej postaci nowotworów.

Bardzo ważne jest również upowszechnianie dobrych praktyk oraz współpraca ośrodków naukowych i medycznych, tak aby pacjenci z całej Unii Europejskiej mogli korzystać z postępu w dziedzinie walki z rakiem.

Należy też zwiększyć skalę szczepień przeciw wirusom powiązanym z rakiem.

To poważne wyzwania, ale też duże zasoby do wykorzystania. Po jakie jeszcze instrumenty możemy sięgać, by walczyć z rakiem?

Żyjemy w epoce niezwykłego postępu technologicznego. Musimy lepiej wykorzystać nowoczesne technologie i sztuczną inteligencję zarówno do profilaktyki, wczesnego wykrywania jak i skutecznego leczenia chorych, a także do szerokiego dostępu do wiedzy i umiejętności wszystkich ośrodków badawczych i terapeutycznych w Europie. To najlepsze, najbardziej sensowne wykorzystanie rozwoju, którego udało nam się dokonać.

Rozmawiał Maciej Wełyczko